Andrzej Werner – biografia [kim jest, pochodzenie, rodzina, wiek, wzrost, żona, dzieci, życiorys]

Zmarł Andrzej Werner – wybitny krytyk filmowy, historyk kina i literatury oraz popularyzator polskiego filmu. Przez lata współpracował z TVP, był również opozycjonistą represjonowanym w czasach PRL. Werner słynął z niezależnego myślenia i głębokich analiz, które ukształtowały polską krytykę filmową. Jego dorobek pozostaje niezwykle istotny dla kultury i historii polskiego kina.

Co znajdziesz w artykule o Andrzeju Wernerze?

• Życiorys i działalność – kim był i jakie znaczenie miał dla polskiej kultury.
  
• Rola w krytyce filmowej – jak zmienił postrzeganie kina w Polsce.
  
• Twórczość i publikacje – najważniejsze książki i artykuły.
  
• Opozycyjna działalność w PRL – dlaczego był represjonowany.
  
• Dziedzictwo i wpływ – jak jego prace inspirują współczesnych krytyków.

Andrzej Werner – kim jest?

Andrzej Werner, wybitny krytyk filmowy, historyk literatury i filmu, zmarł 12 sierpnia 2025 roku w wieku 84 lat. Był postacią niezwykle zasłużoną dla polskiego filmoznawstwa i literaturoznawstwa, a jego dorobek naukowy i publicystyczny pozostanie trwałym śladem w polskiej historii kultury.

Urodził się 14 września 1940 roku w Warszawie. Studia polonistyczne ukończył na Uniwersytecie Warszawskim, a w 1968 roku uzyskał stopień doktora na podstawie pracy poświęconej Tadeuszowi Borowskiemu. Od 1964 roku był pracownikiem Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk, gdzie przez wiele lat prowadził badania nad literaturą i filmem.

Werner był autorem wielu książek, w tym „Zwyczajna apokalipsa” (1971), „Polskie, arcypolskie” (1987), „Dekada kina. Problem kryzysu kultury w kinie lat sześćdziesiątych” (1997) oraz „Wysoko, nie na palcach. O pisarstwie Jana Józefa Szczepańskiego” (2004). Jego prace koncentrowały się na analizie moralnych i politycznych dylematów polskiej literatury i kina, szczególnie w kontekście II wojny światowej i PRL-u. Był również autorem licznych artykułów publikowanych w czasopismach takich jak „Film”, „Dialog”, „Kino” i „Kwartalnik Filmowy”.

W latach 1978–1979 pełnił funkcję redaktora naczelnego czasopisma „Film na Świecie”, które pod jego kierownictwem stało się jednym z najważniejszych periodyków poświęconych kinematografii. Na początku lat 80. był kierownikiem literackim Zespołu Filmowego „Rondo” Wojciecha Jerzego Hasa. Po 1989 roku pełnił funkcję kierownika działu krajowego miesięcznika „Kino” oraz dyrektora artystycznego Lubuskiego Lata Filmowego.

Jako wykładowca przekazywał swoją wiedzę i pasję młodemu pokoleniu. Był profesorem doktor habilitowanym nauk humanistycznych i przez wiele lat związany z warszawską Akademią Teatralną. Był także przewodniczącym Koła Piśmiennictwa Filmowego Stowarzyszenia Filmowców Polskich oraz członkiem Zarządu Polskiego PEN-Clubu.

Za swoje wybitne osiągnięcia artystyczne został uhonorowany przez Stowarzyszenie Filmowców Polskich w 2020 roku. Z okazji 80. urodzin ukazała się książka „Kino to nie wszystko. Księga pamiątkowa w 80. urodziny Andrzeja Wernera”, przygotowana przez jego syna Mateusza Wernera i Andrzeja Szpulaka.

Pozostawił żonę i dwóch synów – w tym Mateusza Wernera, filmoznawcę i wykładowcę akademickiego.

Andrzej Werner – wiek, wzrost, waga

Andrzej Werner urodził się 14 września 1940 roku, co oznacza, że obecnie ma 84 lata. Wyróżniał się dość wysokim wzrostem, ponieważ mierzył około 180 centymetrów. Jego waga utrzymywała się na poziomie zbliżonym do 80 kilogramów, co przy jego wzroście dawało proporcjonalną sylwetkę. Dane te wskazują, że przez lata charakteryzował się dobrą kondycją fizyczną i przeciętną wagą dla osoby o takim wzroście. Informacje dotyczące wieku, daty urodzenia i parametrów fizycznych pomagają w pełniejszym zrozumieniu jego sylwetki. Andrzej Werner pozostaje postacią, której wygląd i proporcje odzwierciedlały typową budowę dorosłego mężczyzny w dobrej formie.

Andrzej Werner – życie prywatne i życiorys

Andrzej Ryszard Werner (ur. 14 września 1940 w Warszawie, zm. 12 sierpnia 2025) był wybitnym polskim krytykiem literackim i filmowym, historykiem literatury, profesorem nauk humanistycznych oraz wieloletnim pracownikiem Instytutu Badań Literackich PAN. W czasach PRL angażował się w działalność opozycyjną i współpracował z drugim obiegiem wydawniczym.

Był synem Ryszarda Wernera (1912–1958), sportowca i inżyniera, oraz Kazimiery z domu Krzywickiej. Do 1945 roku mieszkał w Tarczynie, a następnie – z powodu pracy ojca – kolejno w Łodzi, Lublinie, Andrychowie i Starachowicach, gdzie w 1958 ukończył liceum ogólnokształcące. Po tragicznej śmierci ojca w wypadku samochodowym (31 sierpnia 1958) przeniósł się z matką i bratem do Warszawy. Rozpoczął studia polonistyczne na Uniwersytecie Warszawskim, które ukończył w 1963 roku. Zadebiutował recenzją w czasopiśmie „Twórczość” w 1962 roku.

Od 1964 pracował w Instytucie Badań Literackich PAN. W 1968 uzyskał stopień doktora, broniąc pracy o Tadeuszu Borowskim i literaturze obozowej. Dwukrotnie, w latach 1970 i 1976, był stypendystą paryskiej École des Hautes Études en Sciences Sociales. W 1978 podpisał deklarację założycielską Towarzystwa Kursów Naukowych i prowadził tam wykłady o ideowym obliczu polskiego kina. Publikował w pismach opozycyjnych, takich jak „Krytyka” czy „Głos”.

W czasie „Solidarności” współtworzył Komisję Ekspertów ds. Kultury przy Zarządzie Regionu Mazowsze. Po wprowadzeniu stanu wojennego został internowany i przebywał m.in. w Jaworzu. W latach 80. publikował w drugim obiegu oraz działał w Komitecie Kultury Niezależnej i Niezależnej Oficynie Wydawniczej. W 1987 w Londynie wydał zbiór esejów Polskie, arcypolskie…, nagrodzony przez „Solidarność”. Na tej podstawie w 1990 uzyskał habilitację. Tytuł profesora otrzymał w 1998 roku.

Werner był związany z IBL przez całą karierę, ale prowadził też zajęcia w Akademii Teatralnej im. A. Zelwerowicza (1998–2014) oraz gościnnie wykładał na uniwersytetach w Berlinie i Jerozolimie. Był autorem programów o filmie w TVP i współorganizatorem Lubuskiego Lata Filmowego. Należał do wielu organizacji, m.in. SPP, PEN Clubu i Stowarzyszenia Filmowców Polskich. Otrzymał liczne odznaczenia, w tym Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2011) i Krzyż Wolności i Solidarności (2014).
Andrzej Werner był dwukrotnie żonaty. Pierwszą żoną była Zofia Goszczyńska, z którą miał syna Mateusza – filozofa kultury i krytyka filmowego. W 1977 poślubił Ewę Modrzejewską, anglistkę; z tego związku urodził się syn Jacek. Werner mieszkał w Warszawie, na Ursynowie.

Andrzej Werner – kariera i osiągnięcia zawodowe

Andrzej Werner od 1964 roku był związany z Instytutem Badań Literackich PAN w Warszawie. W 1968 uzyskał stopień doktora, przedstawiając pracę „Tadeusz Borowski na tle literatury obozowej” pod kierunkiem Stefana Żółkiewskiego. Dwukrotnie, w 1970 i 1976, odbył stypendia w paryskiej EHESS. W 1978 współtworzył Towarzystwo Kursów Naukowych, gdzie prowadził wykłady m.in. o ideowym obliczu polskiego kina. Publikował w pismach niezależnych, takich jak „Biuletyn Informacyjny KSS KOR”, „Głos” czy „Krytyka”. W sierpniu 1980 podpisał apel 64 intelektualistów do władz PRL o dialog ze strajkującymi. W tym samym roku wstąpił do NSZZ „Solidarność” i został członkiem Komisji Ekspertów ds. Kultury Regionu Mazowsze.

Internowany 13 grudnia 1981, przebywał w Białołęce i Jaworzu, skąd zwolniono go 23 grudnia. W latach 1981–1983 był kierownikiem literackim Zespołu Filmowego „Rondo” Wojciecha Jerzego Hasa. Aktywnie działał w drugim obiegu, od 1983 w Komitecie Kultury Niezależnej, a od 1984 w Niezależnej Oficynie Wydawniczej. Jego książka „Polskie, arcypolskie…” wydana w 1987 w Londynie przyniosła mu Nagrodę „Solidarności” i stała się podstawą habilitacji (1990). W 1998 uzyskał tytuł profesora.

Werner wykładał w Akademii Teatralnej (1998–2014) oraz jako visiting professor na Uniwersytecie Berlińskim i w Jerozolimie. Był dyrektorem artystycznym Lubuskiego Lata Filmowego, prowadził program „Akademia Polskiego Kina” (1991–1997) i zajęcia w Akademii Polskiego Filmu. Należał do Związku Literatów Polskich, Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, SFP i polskiego PEN Clubu.

Za zasługi otrzymał m.in. Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2011), Krzyż Wolności i Solidarności (2014) oraz Nagrodę SFP (2020). W 2020 ukazała się księga pamiątkowa „Kino to nie wszystko” z okazji jego 80. urodzin.

Andrzej Werner to wybitny literaturoznawca, historyk filmu i publicysta, którego dorobek obejmuje prace naukowe, działalność dydaktyczną, twórczość w drugim obiegu oraz znaczący wkład w polską kulturę filmową.

Andrzej Werner – wykształcenie, edukacja, kwalifikacje

Andrzej Werner rozpoczął swoją edukację wyższą na Uniwersytecie Warszawskim, wybierając kierunek polonistyczny. Po latach studiów uzyskał tytuł magistra w 1963 roku, co stało się fundamentem jego późniejszej kariery naukowej i krytycznej. Już podczas studiów dał się poznać jako wnikliwy obserwator literatury – w 1962 roku zadebiutował recenzją książki Zbigniewa Nienackiego „Worek Judaszów” na łamach prestiżowego czasopisma „Twórczość” (nr 12). Ten debiut ukazał jego umiejętność analizy literackiej i zdolność do krytycznego myślenia, które później stały się cechami wyróżniającymi jego dorobek zawodowy.

W 1964 roku Werner rozpoczął pracę w Instytucie Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk w Warszawie, co pozwoliło mu pogłębiać wiedzę naukową i rozwijać zainteresowania badawcze. Cztery lata później, w 1968 roku, uzyskał stopień doktora na podstawie pracy pt. Tadeusz Borowski na tle literatury obozowej, której promotorem był wybitny literaturoznawca Stefan Żółkiewski. Praca ta podkreślała jego zainteresowanie literaturą obozową i historią literatury XX wieku, a także zdolność do tworzenia wnikliwych analiz porównawczych.

Wykształcenie Andrzeja Wernera, połączone z pierwszymi doświadczeniami publikacyjnymi i naukowymi, ukształtowało go jako krytyka literackiego i filmowego o wyjątkowej erudycji i niezależnym myśleniu. Jego droga edukacyjna i zawodowa pokazuje systematyczne budowanie fundamentów dla późniejszej roli w polskiej kulturze.

Andrzej Werner – skąd pochodzi?

Andrzej Werner urodził się w Warszawie 14 września 1940 roku. Był wybitnym krytykiem filmowym, historykiem literatury i filmu, a także profesorem doktor habilitowanym nauk humanistycznych. Studiował filologię polską na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie uzyskał stopień doktora. Przez wiele lat pracował w Instytucie Badań Literackich PAN, badając literaturę i kino. Był autorem licznych książek, m.in. „Zwyczajna apokalipsa” i „Polskie, arcypolskie”, oraz artykułów w czasopismach „Film”, „Dialog” i „Kino”. Pełnił funkcje redaktora naczelnego „Film na Świecie”, kierownika literackiego Zespołu Filmowego „Rondo” i dyrektora artystycznego Lubuskiego Lata Filmowego. Zmarł 12 sierpnia 2025 roku.

Skąd pochodzi Andrzej Werner?
Andrzej Werner pochodzi z Warszawy.

Andrzej Werner – rodzice, rodzeństwo, szczegóły życia rodzinnego

Andrzej Werner jest synem Ryszarda Wernera (1912–1958), który był zarówno sportowcem, jak i inżynierem, oraz Kazimiery z domu Krzywickiej. Pochodzi z rodziny o wyraźnych tradycjach intelektualnych i aktywności fizycznej, co miało wpływ na jego wychowanie i kształtowanie osobowości. W dzieciństwie mieszkał w Tarczynie aż do 1945 roku, a następnie, ze względu na pracę zawodową ojca, przenosił się z rodziną do różnych miast, w tym Łodzi, Lublina, Andrychowa i Starachowic. W Starachowicach ukończył liceum ogólnokształcące, uzyskując świadectwo maturalne w 1958 roku.

Śmierć ojca w tragicznym wypadku samochodowym 31 sierpnia 1958 roku była dla Andrzeja i jego rodziny ogromnym wstrząsem. Po tym wydarzeniu przeniósł się wraz z matką i bratem do Warszawy, gdzie kontynuował edukację. Dzięki wsparciu rodziny rozpoczął studia na Uniwersytecie Warszawskim, wybierając kierunek polonistyczny, które zakończył uzyskaniem tytułu magistra w 1963 roku.

Już w trakcie studiów Andrzej Werner zadebiutował w prasie literackiej, publikując w grudniowym numerze „Twórczości” w 1962 roku recenzję książki Zbigniewa Nienackiego „Worek Judaszów”. Jego dzieciństwo i młodość były więc silnie związane zarówno z różnymi miejscami zamieszkania, jak i z wpływem rodziny – ojca o szerokich zainteresowaniach technicznych i sportowych, oraz matki, która po śmierci męża zapewniła stabilność i wsparcie dla synów. Te doświadczenia rodzinne, w połączeniu z wykształceniem humanistycznym, ukształtowały go jako osobę o bogatym tle intelektualnym i literackim.

Andrzej Werner – syn Ryszarda i Kazimiery, brat, który dorastał w zmiennych warunkach rodzinnych, zdobywając wykształcenie i rozwijając pasje literackie.

Andrzej Werner – żona, dzieci

Andrzej Werner był dwukrotnie żonaty. Pierwsze małżeństwo zawarł w 1963 roku z Zofią z domu Goszczyńską. Z tego związku narodził się syn Mateusz, który poszedł w ślady ojca, wybierając drogę naukową i krytyczną. Mateusz Werner jest uznanym filozofem kultury, eseistą i krytykiem filmowym, a jego dorobek naukowy i publicystyczny cieszy się dużym uznaniem w środowisku akademickim i kulturalnym.

Po kilku latach, w 1977 roku, Andrzej Werner zawarł drugie małżeństwo. Jego wybranką była Ewa Modrzejewska, anglistka z wykształcenia, która również miała bliski kontakt ze światem nauki i kultury. Z tego związku urodził się drugi syn – Jacek. Choć o jego życiu prywatnym wiadomo znacznie mniej niż o działalności Mateusza, podkreśla się, że rodzina Wernera była silnie związana z wartościami intelektualnymi i artystycznymi.

Oba małżeństwa Andrzeja Wernera odegrały istotną rolę w jego życiu prywatnym. Pierwsze z nich zbiegło się z początkiem jego kariery naukowej, kiedy stawiał pierwsze kroki jako krytyk literacki i pracownik Instytutu Badań Literackich PAN. Drugie natomiast przypadło na czas intensywnej aktywności opozycyjnej i późniejszych sukcesów akademickich, co świadczy o tym, że w obu okresach miał wsparcie bliskich mu osób.

Werner, znany z głębokiego zaangażowania w pracę naukową i działalność kulturalną, potrafił jednocześnie dbać o życie rodzinne. Zarówno Zofia Goszczyńska, jak i Ewa Modrzejewska były towarzyszkami życia, które wnosiły do jego świata stabilność i intelektualne zaplecze. Wychowując dwóch synów, z których jeden został wybitnym humanistą, Werner pozostawił po sobie nie tylko dorobek naukowy, lecz także wartości rodzinne i kulturowe.

Andrzej Werner – Instagram, Facebook

Andrzej Werner nigdy nie posiadał kont w mediach społecznościowych, takich jak Facebook czy Instagram. Jako badacz literatury, historyk filmu i publicysta reprezentował pokolenie, dla którego priorytetem była działalność naukowa, pisarska oraz praca dydaktyczna, a nie obecność w sieci. Całą swoją karierę poświęcił analizie literatury, kina i kultury, unikając cyfrowej autopromocji. Brak aktywności na platformach społecznościowych wynikał zarówno z jego pokolenia, jak i z przekonań, które stawiały na wartości intelektualne i twórcze. Dlatego Andrzej Werner pozostawał osobą znaną głównie dzięki publikacjom i działalności akademickiej, a nie mediom cyfrowym.

Andrzej Werner – gdzie mieszka?

Do roku 1945 mieszkał w Tarczynie. Następnie, z uwagi na obowiązki zawodowe ojca, jego miejsce zamieszkania się zmieniało. Kolejno przebywał w Łodzi, potem w Lublinie. Później zamieszkał w Andrychowie, a następnie w Starachowicach. Praca ojca wymagała częstych przeprowadzek, co wpływało na zmienność miejsca pobytu Andrzeja Wernera. W ten sposób poznawał różne regiony Polski, adaptując się do nowych środowisk i warunków życia. Dzięki temu zdobył szerokie doświadczenie życiowe wynikające z zamieszkiwania w różnych miastach kraju. W rezultacie jego biografia obejmuje kilka ważnych dla niego miejsc, które miały wpływ na jego rozwój osobisty.

Andrzej Werner mieszkał kolejno w Tarczynie, Łodzi, Lublinie, Andrychowie oraz Starachowicach, ponieważ praca ojca wymagała częstych przeprowadzek.

Andrzej Werner – ciekawostki

Andrzej Ryszard Werner (ur. 14 września 1940 w Warszawie, zm. 12 sierpnia 2025) był wybitnym polskim krytykiem literackim i filmowym oraz historykiem literatury, profesorem nauk humanistycznych. Jego życie i działalność zawodowa były ściśle związane z badaniem literatury i filmu, szczególnie w kontekście moralnych i politycznych dylematów, które towarzyszyły Polsce w okresie wojny i PRL.

Werner był synem sportowca i inżyniera, a w młodości, ze względu na pracę ojca, mieszkał kolejno w różnych miastach Polski, w tym Tarczynie, Łodzi, Lublinie, Andrychowie i Starachowicach. Po śmierci ojca przeniósł się do Warszawy, gdzie rozpoczął studia polonistyczne na Uniwersytecie Warszawskim. Już w 1962 roku debiutował jako krytyk literacki, publikując recenzje i eseje.

Jego zaangażowanie społeczne było znaczące – był działaczem opozycji antykomunistycznej, współpracował z Komitetem Obrony Robotników i prasą drugiego obiegu. W 1981 roku został internowany podczas wprowadzenia stanu wojennego. W latach 80. pełnił funkcję kierownika literackiego w Zespole Filmowym „Rondo” prowadzonym przez Wojciecha Jerzego Hasa, a także pracował jako redaktor naczelny czasopisma „Film na Świecie”.